【线性代数】线性方程组与矩阵——(3)线性方程组解的结构

发布于:2025-08-10 ⋅ 阅读:(18) ⋅ 点赞:(0)

上一节【线性代数】线性方程组与矩阵——(2)矩阵与线性方程组的解
总目录【线性代数】目录

9. 向量组的线性相关性与线性方程组解的结构
9.1. 向量组及其线性组合
  • n n n 个有次序的数 a 1 , a 2 , … , a n a_1,a_2,\dots,a_n a1,a2,,an 所组成的数组称为 n n n 维向量,这 n n n 个数称为该向量的 n n n 个分量,第 i i i 个数 a i a_i ai 称为第 i i i 个分量。
    • 分量全为实数的向量称为实向量,分量为复数的向量称为复向量。
  • n n n 维向量的全体组成的集合 R n = { x = ( x 1 , x 2 , … , x n ) T ∣ x 1 , x 2 , … , x n ∈ R } \mathbb{R}^n=\{\mathrm{x}=(x_1,x_2,\dots,x_n)^T|x_1,x_2,\dots,x_n\in \mathbb{R}\} Rn={x=(x1,x2,,xn)Tx1,x2,,xnR} 称为 n n n 维向量空间; n n n 维向量的集合 { x = ( x 1 , x 2 , … , x n ) T ∣ a 1 x 1 + a 2 x 2 + ⋯ + a n x n = b } \{\mathrm{x}=(x_1,x_2,\dots,x_n)^T|a_1x_1+a_2x_2+\dots+a_nx_n=b\} {x=(x1,x2,,xn)Ta1x1+a2x2++anxn=b} 称为 n n n 维向量空间 R n \mathbb{R}^n Rn 中的 n − 1 n-1 n1 维超平面;若干个同维数的列(行)向量所组成的集合称为向量组,含有限个向量的有序向量组可以与矩阵一一对应。
  • 给定向量组 A : a 1 , a 2 , … , a n A:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_n} A:a1,a2,,an,对于任意一组实数 k 1 , k 2 , … , k n k_1,k_2,\dots,k_n k1,k2,,kn,表达式 k 1 a 1 + k 2 a 2 + ⋯ + k n a n k_1\mathrm{a_1}+k_2\mathrm{a_2}+\dots+k_n\mathrm{a_n} k1a1+k2a2++knan 称为向量组 A A A 的一个线性组合, k 1 , k 2 , … , k n k_1,k_2,\dots,k_n k1,k2,,kn 称为这个线性组合的系数;给定向量组 A : a 1 , a 2 , … , a n A:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_n} A:a1,a2,,an 和向量 b \mathrm{b} b,如果存在一组数 λ 1 , λ 2 , … , λ n \lambda_1,\lambda_2,\dots,\lambda_n λ1,λ2,,λn,使得 b = λ 1 a 1 + λ 2 a 2 + ⋯ + λ n a n \mathrm{b}=\lambda_1\mathrm{a_1}+\lambda_2\mathrm{a_2}+\dots+\lambda_n\mathrm{a_n} b=λ1a1+λ2a2++λnan,则称向量 b \mathrm{b} b 能由向量组 A A A 线性表示。
  • 向量 b \mathrm{b} b 能由向量组 A : a 1 , a 2 , … , a n A:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_n} A:a1,a2,,an 线性表示的充分必要条件是矩阵 A = ( a 1 , a 2 , … , a n ) \mathrm{A=(a_1,a_2,\dots,a_n)} A=(a1,a2,,an) 的秩等于矩阵 B = ( a 1 , a 2 , … , a n , b ) \mathrm{B=(a_1,a_2,\dots,a_n,b)} B=(a1,a2,,an,b) 的秩。
    • 向量 b \mathrm{b} b 能由向量组 A A A 线性表示,等价于方程组 A x = b \mathrm{Ax=b} Ax=b 有解。
  • 设有2个向量组 A : a 1 , a 2 , … , a m A:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_m} A:a1,a2,,am B : b 1 , b 2 , … , b n B:\mathrm{b_1,b_2,\dots,b_n} B:b1,b2,,bn,如果 B B B 中的每一个向量都能由 A A A 中的向量线性表示,则称向量组 B B B 能由向量组 A A A 线性表示;若向量组 A A A 与向量组 B B B 能相互线性表示,则称这2个向量组等价。
  • 若矩阵 A \mathrm{A} A B \mathrm{B} B 行等价,则 A \mathrm{A} A 的行向量组与 B \mathrm{B} B 的行向量组等价;若矩阵 A \mathrm{A} A B \mathrm{B} B 列等价,则 A \mathrm{A} A 的列向量组与 B \mathrm{B} B 的列向量组等价。
  • 对线性方程组 A A A 的各个方程作线性运算所得到的一个方程称为 A A A 的一个线性组合;若方程组 B B B 的每一个方程都是 A A A 的线性组合,则称 B B B 能由 A A A 线性表示,这时方程组 A A A 的解一定是方程组 B B B 的解;若方程组 A A A B B B 能互相线性表示,则称两个方程组可互推,可互推的方程组一定同解。
  • 向量组 B : b 1 , b 2 , … , b n B:\mathrm{b_1,b_2,\dots,b_n} B:b1,b2,,bn 能由向量组 A : a 1 , a 2 , … , a m A:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_m} A:a1,a2,,am 线性表示的充分必要条件是矩阵 A = ( a 1 , a 2 , … , a m ) \mathrm{A=(a_1,a_2,\dots,a_m)} A=(a1,a2,,am) 的秩等于矩阵 ( A , B ) = ( a 1 , a 2 , … , a m , b 1 , b 2 , … , b n ) \mathrm{(A,B)=(a_1,a_2,\dots,a_m,b_1,b_2,\dots,b_n)} (A,B)=(a1,a2,,am,b1,b2,,bn) 的秩,即 R ( A ) = R ( A , B ) R(\mathrm{A})=R(\mathrm{A,B}) R(A)=R(A,B)
    • 向量组 A : a 1 , a 2 , … , a m A:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_m} A:a1,a2,,am 与向量组 B : b 1 , b 2 , … , b n B:\mathrm{b_1,b_2,\dots,b_n} B:b1,b2,,bn 等价的充分必要条件是 R ( A ) = R ( A , B ) = R ( B ) R(\mathrm{A})=R(\mathrm{A,B})=R(\mathrm{B}) R(A)=R(A,B)=R(B)
    • 向量组 B : b 1 , b 2 , … , b n 能由向量组 A : a 1 , a 2 , … , a m 线性表示 ⇔ 方程 A X = B 有解 ⇔ R ( A ) = R ( A , B ) ≥ R ( B ) 向量组 B:\mathrm{b_1,b_2,\dots,b_n} 能由向量组 A:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_m} 线性表示\\\Leftrightarrow 方程 \mathrm{AX=B} 有解\\\Leftrightarrow R(\mathrm{A})=R(\mathrm{A,B})\ge R(\mathrm{B}) 向量组B:b1,b2,,bn能由向量组A:a1,a2,,am线性表示方程AX=B有解R(A)=R(A,B)R(B)
9.2. 向量组的线性相关性
  • 给定向量组 A : a 1 , a 2 , … , a m A:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_m} A:a1,a2,,am,如果存在不全为0的数 k 1 , k 2 , … , k m k_1,k_2,\dots,k_m k1,k2,,km,使得 k 1 a 1 + k 2 a 2 + ⋯ + k m a m = 0 k_1\mathrm{a_1}+k_2\mathrm{a_2}+\dots+k_m\mathrm{a_m}=\mathrm{0} k1a1+k2a2++kmam=0,则称向量组 A A A 是线性相关的,否则称它线性无关。
  • 向量组 A : a 1 , a 2 , … , a m ( m ≥ 2 ) A:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_m(m\ge 2)} A:a1,a2,,am(m2) 线性相关,等价于在向量组 A A A 中至少有一个向量能由其余 m − 1 m-1 m1 个向量线性表示。
  • 当线性方程组中某个方程是其余方程的线性组合时,这个方程就是多余的,这时称方程组的各个方程是线性相关的;当方程组中没有多余方程,就称该方程组的各个方程线性无关。
  • 向量组 A : a 1 , a 2 , … , a m A:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_m} A:a1,a2,,am 线性相关的充分必要条件是它所构成的矩阵 A = ( a 1 , a 2 , … , a m ) \mathrm{A=(a_1,a_2,\dots,a_m)} A=(a1,a2,,am) 的秩小于向量个数 m m m;向量组 A A A 线性无关的充分必要条件是 R ( A ) = m R(\mathrm{A})=m R(A)=m
    • 向量组 A A A 线性相关,方程 A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0 有非零解
    • 向量组 A A A 线性无关,方程 A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0 仅有零解
  • 若向量组 A : a 1 , a 2 , … , a m A:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_m} A:a1,a2,,am 线性相关,则向量组 B : a 1 , a 2 , … , a m , a m + 1 B:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_m,a_{m+1}} B:a1,a2,,am,am+1 也线性相关;反之,若 B B B 线性无关,则 A A A 也线性无关。
  • m m m n n n 维向量组成的向量组,当维数 n n n 小于 m m m 时,向量组线性相关,特别地 n + 1 n+1 n+1 n n n 维向量一定线性相关。
    • R ( A n × m ) ≤ n < m R(\mathrm{A_{n\times m}})\le n < m R(An×m)n<m,向量组线性相关
  • 设向量组 A : a 1 , a 2 , … , a m A:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_m} A:a1,a2,,am 线性无关,而向量组 B : a 1 , a 2 , … , a m , b B:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_m,b} B:a1,a2,,am,b 线性相关,则向量 b \mathrm{b} b 必能由向量组 A A A 线性表示,且表达式惟一。
    • m = R ( A ) ≤ R ( B ) < m + 1 , R ( A ) = R ( B ) = m m = R(\mathrm{A})\le R(\mathrm{B})<m+1, R(\mathrm{A})=R(\mathrm{B})=m m=R(A)R(B)<m+1,R(A)=R(B)=m
    • 方程 A x = b \mathrm{Ax=b} Ax=b 有惟一解
9.3. 向量组的秩
  • 设有向量组 A A A,如果能在 A A A 中选出 r r r 个向量 a 1 , a 2 , … , a r \mathrm{a_1,a_2,\dots,a_r} a1,a2,,ar,满足以下条件,则称向量组 A 0 A_0 A0 是向量组 A A A 的一个最大线性无关向量组(简称最大无关组),最大无关组所含向量的个数 r r r 称为向量组 A A A 的秩,记作 R A R_A RA。只含零向量的向量组没有最大无关组,规定它的秩为0。
    • 向量组 A 0 : a 1 , a 2 , … , a r A_0:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_r} A0:a1,a2,,ar 线性无关
    • 向量组 A A A 中任意 r + 1 r+1 r+1 个向量(如果 A A A 中有的话)都线性相关
  • 向量组与其最大无关组等价,能与向量组自身等价的线性无关部分组一定是最大无关组。
  • 设向量组 A 0 : a 1 , a 2 , … , a r A_0:\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_r} A0:a1,a2,,ar 是向量组 A A A 的一个部分组,且满足以下条件,那么向量组 A 0 A_0 A0 是向量组 A A A 的一个最大无关组。
    • 向量组 A 0 A_0 A0 线性无关
    • 向量组 A A A 中任意一向量都能由向量组 A 0 A_0 A0 线性表示
  • 矩阵的秩等于它的列向量组的秩,也等于它的行向量组的秩。
    • 最高 r r r 阶非零子式对应的列构成 n × r n\times r n×r 矩阵的秩为 r r r,这 r r r 列线性无关
    • 任意 r + 1 r+1 r+1 阶子式为0,其对应的列构成 n × ( r + 1 ) n\times (r+1) n×(r+1) 矩阵的秩小于 r + 1 r+1 r+1,这 r + 1 r+1 r+1 列线性相关
    • 矩阵行向量组的秩等于其转置的列向量组的秩
  • 矩阵如果行向量组等价,则对应的齐次方程组同解,对应的线性组合的系数相同。
  • 向量组 b 1 , b 2 , … , b n b_1,b_2,\dots,b_n b1,b2,,bn 能由向量组 a 1 , a 2 , … , a m a_1,a_2,\dots,a_m a1,a2,,am 线性表示的充分必要条件是 R ( a 1 , a 2 , … , a m ) = R ( a 1 , a 2 , … , a m , b 1 , b 2 , … , b n ) R(\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_m})=R(\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_m,b_1,b_2,\dots,b_n}) R(a1,a2,,am)=R(a1,a2,,am,b1,b2,,bn)
    • 向量组 b 1 , b 2 , … , b n b_1,b_2,\dots,b_n b1,b2,,bn 能由向量组 a 1 , a 2 , … , a m a_1,a_2,\dots,a_m a1,a2,,am 线性表示等价于 A x = B \mathrm{Ax=B} Ax=B 有解
  • 若向量组 B B B 能由 A A A 线性表示,则 R B ≤ R A R_B\le R_A RBRA
    • 等价于 A x = B \mathrm{Ax=B} Ax=B 有解
    • R B ≤ R ( A , B ) = R A R_B\le R(\mathrm{A,B})=R_A RBR(A,B)=RA
9.4. 线性方程组解的结构
  • x = ξ 1 , x = ξ 2 \mathrm{x=\xi_1,x=\xi_2} x=ξ1,x=ξ2 为向量方程 A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0 的解,则 x = ξ 1 + ξ 2 \mathrm{x=\xi_1+\xi_2} x=ξ1+ξ2 也是该向量方程的解
  • x = ξ 1 \mathrm{x=\xi_1} x=ξ1 为向量方程 A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0 的解, k k k 为实数,则 x = k ξ 1 \mathrm{x=k\xi_1} x=kξ1 也是该向量方程的解
  • 设向量方程 A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0 的解集为 S S S,如果能求得 S S S 的一个最大无关组 S 0 : ξ 1 , ξ 2 , … , ξ s S_0:\mathrm{\xi_1,\xi_2,\dots,\xi_s} S0:ξ1,ξ2,,ξs,那么方程的解可以表达为 x = k 1 ξ 1 + k 2 ξ 2 + ⋯ + k s ξ s ( k 1 , k 2 , … , k s ∈ R ) \mathrm{x}=k_1\mathrm{\xi_1}+k_2\mathrm{\xi_2}+\dots+k_s\mathrm{\xi_s}(k_1,k_2,\dots,k_s\in \mathbb{R}) x=k1ξ1+k2ξ2++ksξs(k1,k2,,ksR),该解称为该齐次方程组的通解,最大无关组称为该齐次方程组的基础解系。
  • 设矩阵 A m × n \mathrm{A_{m\times n}} Am×n 的秩为 r r r,则 n n n 元齐次线性方程组 A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0 的解集 S S S 的秩为 n − r n-r nr
    • r = n r=n r=n,仅有零解,没有基础解系
    • r < n r<n r<n,则 A A A 化为的行最简形矩阵有 n − r n-r nr 个零行,对应 n − r n-r nr 个自由变量,其余 r r r 个变量都能由自由变量线性表示,由此获得的 n − r n-r nr 个解向量 ξ 1 , ξ 2 , … , ξ n − r \mathrm{\xi_1,\xi_2,\dots,\xi_{n-r}} ξ1,ξ2,,ξnr 组成的矩阵的秩为 n − r n-r nr,因此这 n − r n-r nr 个解向量 ξ 1 , ξ 2 , … , ξ n − r \mathrm{\xi_1,\xi_2,\dots,\xi_{n-r}} ξ1,ξ2,,ξnr 线性无关,可以作为方程组的基础解系。
  • A m × n B n × s = O \mathrm{A_{m\times n}B_{n\times s}=O} Am×nBn×s=O R ( A ) + R ( B ) ≤ n R(\mathrm{A})+R(\mathrm{B})\le n R(A)+R(B)n
    • B \mathrm{B} B 按列分块, B = ( b 1 , b 2 , … , b s ) \mathrm{B=(b_1,b_2,\dots,b_s)} B=(b1,b2,,bs)
    • 矩阵方程等价为 A b i = 0 ( i = 1 , 2 , … , s ) \mathrm{Ab_i=0}(i=1,2,\dots,s) Abi=0(i=1,2,,s),这表明 B \mathrm{B} B 的所有列向量都是齐次方程 A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0 的解
    • R ( A ) + R S = n , R ( B ) ≤ R S R(\mathrm{A})+R_S=n,R(\mathrm{B})\le R_S R(A)+RS=n,R(B)RS
  • 设齐次线性方程组 A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0 B x = 0 \mathrm{Bx=0} Bx=0 同解,则 R ( A ) = R ( B ) R(\mathrm{A})=R(\mathrm{B}) R(A)=R(B)
    • R ( A ) = n − R S = R ( B ) R(\mathrm{A})=n-R_S=R(\mathrm{B}) R(A)=nRS=R(B)
  • R ( A T A ) = R ( A ) R(\mathrm{A^TA})=R(\mathrm{A}) R(ATA)=R(A)
    • 只需证明 A T A x = 0 \mathrm{A^TAx=0} ATAx=0 A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0 同解
    • x \mathrm{x} x 满足 A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0,则 A T A x = 0 \mathrm{A^TAx=0} ATAx=0
    • x \mathrm{x} x 满足 A T A x = 0 \mathrm{A^TAx=0} ATAx=0,则 x T A T A x = ( A x ) T ( A x ) = 0 \mathrm{x^TA^TAx=(Ax)^T(Ax)=0} xTATAx=(Ax)T(Ax)=0,即 A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0
  • x = η 1 \mathrm{x=\eta_1} x=η1 x = η 2 \mathrm{x=\eta_2} x=η2 是向量方程 A x = b \mathrm{Ax=b} Ax=b 的解,那么 x = η 1 − η 2 \mathrm{x=\eta_1-\eta_2} x=η1η2 为对应齐次线性方程组 A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0 的解
  • x = η \mathrm{x=\eta} x=η 是向量方程 A x = b \mathrm{Ax=b} Ax=b 的解, x = ξ \mathrm{x=\xi} x=ξ 是向量方程 A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0 的解,那么 x = ξ + η \mathrm{x=\xi+\eta} x=ξ+η 仍是 A x = b \mathrm{Ax=b} Ax=b 的解
  • 由此如果求得方程组 A x = b \mathrm{Ax=b} Ax=b 的一个特解 η ∗ \mathrm{\eta^*} η,那么该方程组的同解为 x = k 1 ξ 1 + k 2 ξ 2 + ⋯ + k n − r ξ n − r + η ∗ ( k 1 , k 2 , … , k n − r ∈ R ) \mathrm{x=k_1\xi_1+k_2\xi_2+\dots+k_{n-r}\xi_{n-r}+\eta^*}(k_1,k_2,\dots,k_{n-r}\in\mathbb{R}) x=k1ξ1+k2ξ2++knrξnr+η(k1,k2,,knrR),其中 ξ 1 , ξ 2 , … , ξ n − r \mathrm{\xi_1,\xi_2,\dots,\xi_{n-r}} ξ1,ξ2,,ξnr A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0 的基础解系。
    • x 0 \mathrm{x}^0 x0 A x = b \mathrm{Ax=b} Ax=b 的任一解,则 x = x 0 − η ∗ \mathrm{x}=\mathrm{x}^0-\eta^* x=x0η A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0 的解,因此 A x = b \mathrm{Ax=b} Ax=b 的基础解系的线性表示为 x 0 = x + η ∗ \mathrm{x}^0=\mathrm{x}+\eta^* x0=x+η
    • 非齐次线性方程组的同解 = 对应齐次方程的同解 + 非齐次方程组的一个特解
    • 求特解可以将自由变量置为0
10. 线性空间与线性变换
  • V V V n n n 维向量的集合,如果 V V V 非空,且 V V V 对于向量的加法和数乘封闭,即集合 V V V 中任意两个向量进行向量加法及数乘运算后依然归属集合 V V V,那么称集合 V V V 为向量空间。

  • 齐次线性方程组的解集 S = { x ∣ A x = 0 } S=\{\mathrm{x}|\mathrm{Ax=0}\} S={xAx=0} 是一个向量空间,称为齐次线性方程组的解空间;非齐次线性方程组的解集 S = { x ∣ A x = b } S=\{\mathrm{x}|\mathrm{Ax=b}\} S={xAx=b} 不是向量空间。

  • 由向量组 a 1 , a 2 , … , a n \mathrm{a_1,a_2,\dots,a_n} a1,a2,,an 所生成的向量空间为 L = { x = λ 1 a 1 + λ 2 a 2 + ⋯ + λ n a n ∣ λ 1 , λ 2 , … , λ n ∈ R } L=\{\mathrm{x}=\lambda_1\mathrm{a_1}+\lambda_2\mathrm{a_2}+\dots+\lambda_n\mathrm{a_n}|\lambda_1,\lambda_2,\dots,\lambda_n\in \mathbb{R}\} L={x=λ1a1+λ2a2++λnanλ1,λ2,,λnR}。向量组等价,对应的向量空间相同。

  • 设有向量空间 V 1 V_1 V1 V 2 V_2 V2,若 V 1 ⊆ V 2 V_1\subseteq V_2 V1V2,则称 V 1 V_1 V1 V 2 V_2 V2 的子空间。

  • V V V 为向量空间,如果 r r r 个向量 a 1 , a 2 , … , a r ∈ V \mathrm{a_1,a_2,\dots,a_r}\in V a1,a2,,arV,且满足以下条件,那么向量组 a 1 , a 2 , … , a r \mathrm{a_1,a_2,\dots,a_r} a1,a2,,ar V V V 的一个基, r r r 称为向量组 a 1 , a 2 , … , a r \mathrm{a_1,a_2,\dots,a_r} a1,a2,,ar 的维数,并称 V V V r r r 维向量空间,记作 V r V_r Vr。如果 V V V 没有基,那么 V V V 的维数为0,0维向量空间仅含一个零向量。

    • a 1 , a 2 , … , a r \mathrm{a_1,a_2,\dots,a_r} a1,a2,,ar 线性无关
    • V V V 中任一向量都可由 a 1 , a 2 , … , a r \mathrm{a_1,a_2,\dots,a_r} a1,a2,,ar 线性表示
  • 若向量组 a 1 , a 2 , … , a r \mathrm{a_1,a_2,\dots,a_r} a1,a2,,ar 是向量空间 V V V 的一个基,则 V = { x = λ 1 a 1 + λ 2 a 2 + ⋯ + λ r a r ∣ λ 1 , λ 2 , … , λ r ∈ R } V=\{\mathrm{x}=\lambda_1\mathrm{a_1}+\lambda_2\mathrm{a_2}+\dots+\lambda_r\mathrm{a_r}|\lambda_1,\lambda_2,\dots,\lambda_r\in \mathbb{R}\} V={x=λ1a1+λ2a2++λrarλ1,λ2,,λrR},即 V V V 是基生成的向量空间,这就可以清楚地显示向量空间 V V V 的构造。

  • 如果在向量空间 V V V 中取定一个基 a 1 , a 2 , … , a r \mathrm{a_1,a_2,\dots,a_r} a1,a2,,ar,那么 V V V 中任一向量 x \mathrm{x} x 可惟一地表示为 x = λ 1 a 1 + λ 2 a 2 + ⋯ + λ r a r \mathrm{x}=\lambda_1\mathrm{a_1}+\lambda_2\mathrm{a_2}+\dots+\lambda_r\mathrm{a_r} x=λ1a1+λ2a2++λrar,数组 λ 1 , λ 2 , … , λ r \lambda_1,\lambda_2,\dots,\lambda_r λ1,λ2,,λr 称为向量 x \mathrm{x} x 在基 a 1 , a 2 , … , a r \mathrm{a_1,a_2,\dots,a_r} a1,a2,,ar 中的坐标。特别地,在 n n n 维向量空间 R n \mathbb{R}^n Rn 取单位坐标向量组 e 1 , e 2 , … , e r \mathrm{e_1,e_2,\dots,e_r} e1,e2,,er 为基(称为 R n \mathbb{R}^n Rn 中的自然基),则以 x 1 , x 2 , … , x n x_1,x_2,\dots,x_n x1,x2,,xn 为分量的向量 x \mathrm{x} x 可表示为 x = x 1 e 1 + x 2 e 2 + ⋯ + x n e n \mathrm{x}=x_1\mathrm{e_1}+x_2\mathrm{e_2}+\dots+x_n\mathrm{e_n} x=x1e1+x2e2++xnen,可见向量在自然基中的坐标为该向量的分量。

  • R n \mathbb{R}^n Rn 中取定一个基 a 1 , a 2 , … , a n \mathrm{a_1,a_2,\dots,a_n} a1,a2,,an,再取一个新基 b 1 , b 2 , … , b n \mathrm{b_1,b_2,\dots,b_n} b1,b2,,bn,则用基 a 1 , a 2 , … , a n \mathrm{a_1,a_2,\dots,a_n} a1,a2,,an 表示基 b 1 , b 2 , … , b n \mathrm{b_1,b_2,\dots,b_n} b1,b2,,bn 的表示式(基变换公式)为 ( b 1 , b 2 , … , b n ) = ( a 1 , a 2 , … , a n ) A − 1 B \mathrm{(b_1,b_2,\dots,b_n)=(a_1,a_2,\dots,a_n)A^{-1}B} (b1,b2,,bn)=(a1,a2,,an)A1B P = A − 1 B \mathrm{P=A^{-1}B} P=A1B 称为从旧基到新基的过渡矩阵,向量从旧基到新基的坐标之间的关系式(坐标变换公式)为 y T = P − 1 x T \mathrm{y^T=P^{-1}x^T} yT=P1xT

    • ( b 1 , b 2 , … , b n ) = ( a 1 , a 2 , … , a n ) A − 1 B (\mathrm{b_1,b_2,\dots,b_n})=(\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_n})\mathrm{A^{-1}B} (b1,b2,,bn)=(a1,a2,,an)A1B
    • ( a 1 , a 2 , … , a n ) x T = ( b 1 , b 2 , … , b n ) y T (\mathrm{a_1,a_2,\dots,a_n})\mathrm{x^T}=(\mathrm{b_1,b_2,\dots,b_n})\mathrm{y^T} (a1,a2,,an)xT=(b1,b2,,bn)yT
  • 将向量空间的定义向更加一般性推广,得到以下定义:设 V V V 是一个非空集合, R \mathbb{R} R 为实数域,如果在 V V V 中定义了加法,即对于任意两个元素 α , β ∈ V \mathrm{\alpha,\beta}\in V α,βV,总有惟一的一个元素 γ ∈ V \mathrm{\gamma}\in V γV 与之对应,记作 γ = α + β \mathrm{\gamma=\alpha+\beta} γ=α+β;在 V V V 中定义了数乘,即对 λ ∈ R \lambda\in \mathbb{R} λR 与任一元素 α ∈ V \mathrm{\alpha}\in V αV,总有惟一的一个元素 δ ∈ V \mathrm{\delta}\in V δV 与之对应,记作 δ = λ α \mathrm{\delta}=\lambda\mathrm{\alpha} δ=λα,并且这两种运算满足以下八条运算规律(设 α , β , γ ∈ V , λ , μ ∈ R \mathrm{\alpha,\beta,\gamma}\in V,\lambda,\mu\in\mathbb{R} α,β,γV,λ,μR),那么 V V V 就称为实数域 R \mathbb{R} R 上的向量空间(或线性空间), V V V 中元素统称实向量。

    • α + β = β + α \mathrm{\alpha+\beta=\beta+\alpha} α+β=β+α
    • ( α + β ) + γ = β + ( α + γ ) \mathrm{(\alpha+\beta)+\gamma=\beta+(\alpha+\gamma)} (α+β)+γ=β+(α+γ)
    • V V V 中存在零元素 0 \mathrm{0} 0,对任何 α ∈ V \mathrm{\alpha}\in V αV,都有 α + 0 = α \mathrm{\alpha+0=\alpha} α+0=α
    • 对任何 α ∈ V \mathrm{\alpha}\in V αV,都有 α \mathrm{\alpha} α 的负元素 β ∈ V \mathrm{\beta}\in V βV,使 α + β = 0 \mathrm{\alpha+\beta=0} α+β=0
    • 1 α = α \mathrm{1\alpha=\alpha} 1α=α
    • λ ( μ α ) = ( λ μ ) α \lambda(\mu\mathrm{\alpha})=(\lambda\mu)\mathrm{\alpha} λ(μα)=(λμ)α
    • ( λ + μ ) α = λ α + μ α (\lambda+\mu)\mathrm{\alpha}=\lambda\mathrm{\alpha}+\mu\mathrm{\alpha} (λ+μ)α=λα+μα
    • λ ( α + β ) = λ α + λ β \lambda(\mathrm{\alpha+\beta})=\lambda\mathrm{\alpha}+\lambda\mathrm{\beta} λ(α+β)=λα+λβ
  • 凡是满足上述八条规律的加法及数乘运算,就称为线性运算;凡是定义了线性运算的集合,就称向量空间,其中的元素就称为向量。由此向量不一定是有序数组,向量空间中的运算不一定是有序数组的加法及数乘运算,比如可以是数。一般来说,同一个集合,若定义两种不同的线性运算,就构成不同的向量空间;若定义的不是线性运算,就不能构成线性空间。

  • 线性空间的性质

    • 零向量是惟一的
    • 任一向量的负向量是惟一的
    • 0 α = 0 , ( − 1 ) α = − α , λ 0 = 0 0\mathrm{\alpha=0,(-1)\alpha=-\alpha,\lambda0=0} 0α=0,(1)α=α,λ0=0
    • 如果 λ α = 0 \lambda\mathrm{\alpha=0} λα=0,则 λ = 0 \lambda=0 λ=0 α = 0 \mathrm{\alpha=0} α=0
  • 对子空间的定义稍加修正:设 V V V 是一个线性空间, L L L V V V 的一个非空子集,如果 L L L 对于 V V V 中定义的加法和数乘运算也构成一个线性空间,则称 L L L V V V 的子空间。

  • 线性空间 V V V 的非空子集 L L L 构成子空间的充分必要条件是: L L L 对于 V V V 中的线性运算封闭。

  • 线性空间的维数可以是无穷的。

  • 一般地,设 V V V U U U 是两个线性空间,如果它们的向量之间有一一对应关系,并且这个对应关系保持线性组合的对应,那么称线性空间 U U U V V V 同构。显然任何 n n n 维线性空间都与 R n \mathbb{R}^n Rn 同构,从而可知线性空间的结构完全被它的维数所决定。同构仅限于向量对应与线性运算的对应, R n \mathbb{R}^n Rn 超出线性运算的性质和概念,比如内积就不一定在线性空间 V n V_n Vn 有意义。

  • 设有两个非空集合 A , B A,B A,B,如果对于 A A A 中任一元素 α \alpha α,按照一定的规则,总有 B B B 中确定的元素 β \beta β 与之对应,那么这个对应规则称为从集合 A A A 到集合 B B B 的映射,记作 β = T ( α ) \beta=T(\alpha) β=T(α) β \beta β 称为 α \alpha α 在映射 T T T 下的像, α \alpha α 称为 β \beta β 在映射 T T T 下的原像, A A A 称为映射 T T T 的定义域,像的全体构成的集合称为像集,记作 T ( A ) = { β = T ( α ) ∣ α ∈ A } ⊆ B T(A)=\{\beta=T(\alpha)|\alpha\in A\}\subseteq B T(A)={β=T(α)αA}B

  • V n , U m V_n,U_m Vn,Um 分别是 n n n 维和 m m m 维线性空间, T T T 是一个从 V n V_n Vn U m U_m Um 的映射,如果映射 T T T 满足以下条件,那么称 T T T 是一个从 V n V_n Vn U m U_m Um 线性映射或线性变换。

    • 任给 α 1 , α 2 ∈ V n \mathrm{\alpha_1,\alpha_2\in V_n} α1,α2Vn(从而 α 1 + α 2 ∈ V n \mathrm{\alpha_1+\alpha_2\in V_n} α1+α2Vn),有 T ( α 1 + α 2 ) = T ( α 1 ) + T ( α 2 ) \mathrm{T(\alpha_1+\alpha_2)=T(\alpha_1)+T(\alpha_2)} T(α1+α2)=T(α1)+T(α2)
    • 任给 α ∈ V n \mathrm{\alpha\in V_n} αVn λ ∈ R \lambda\in \mathbb{R} λR(从而 λ α ∈ V n \lambda\mathrm{\alpha}\in V_n λαVn),有 T ( λ α ) = λ T ( α ) \mathrm{T(\lambda\alpha)=\lambda T(\alpha)} T(λα)=λT(α)
  • 特别地,如果 U m = V n U_m=V_n Um=Vn,那么 T T T 是一个从线性空间 V n V_n Vn 到其自身的线性映射,称为线性空间 V n V_n Vn 中的线性变换。

  • 线性变换的基本性质

    • T ( 0 ) = 0 , T ( − α ) = − T ( α ) \mathrm{T(0)=0,T(-\alpha)=-T(\alpha)} T(0)=0,T(α)=T(α)
    • β = k 1 α 1 + k 2 α 2 + ⋯ + k r α r \mathrm{\beta=k_1\alpha_1+k_2\alpha_2+\dots+k_r\alpha_r} β=k1α1+k2α2++krαr,则 T ( β ) = k 1 T ( α 1 ) + k 2 T ( α 2 ) + ⋯ + k r T ( α r ) \mathrm{T(\beta)=k_1T(\alpha_1)+k_2T(\alpha_2)+\dots+k_rT(\alpha_r)} T(β)=k1T(α1)+k2T(α2)++krT(αr)
    • α 1 , α 2 , … , α r \mathrm{\alpha_1,\alpha_2,\dots,\alpha_r} α1,α2,,αr 线性相关,则 T ( α 1 ) , T ( α 2 ) , … , T ( α r ) \mathrm{T(\alpha_1),T(\alpha_2),\dots,T(\alpha_r)} T(α1),T(α2),,T(αr) 线性相关;但是 α 1 , α 2 , … , α r \mathrm{\alpha_1,\alpha_2,\dots,\alpha_r} α1,α2,,αr 线性无关时, T ( α 1 ) , T ( α 2 ) , … , T ( α r ) \mathrm{T(\alpha_1),T(\alpha_2),\dots,T(\alpha_r)} T(α1),T(α2),,T(αr) 不一定线性无关。
    • 线性变换 T T T 的像集 T ( V n ) T(V_n) T(Vn) 是一个线性空间,称为线性变换 T T T 的像空间。
    • 使 T ( α ) = 0 T(\alpha)=0 T(α)=0 α \alpha α 的全体 N T = { α ∣ α ∈ V n , T α = 0 } N_T=\{\mathrm{\alpha}|\mathrm{\alpha}\in V_n,T\mathrm{\alpha=0}\} NT={ααVn,Tα=0} 也是一个线性空间,称为线性变换 T T T 的核。若 T ( x ) = A x ( x ∈ R n ) T(\mathrm{x})=\mathrm{Ax}(\mathrm{x}\in\mathbb{R}^n) T(x)=Ax(xRn),则 N T = { x ∣ A x = 0 } N_T=\{\mathrm{x}|\mathrm{Ax=0}\} NT={xAx=0},即 T T T 的核 N T N_T NT 是齐次线性方程组 A x = 0 \mathrm{Ax=0} Ax=0 的解空间。
  • R n \mathbb{R}^n Rn 中任何线性变换 T T T 都能用关系式 T ( x ) = A x \mathrm{T(x)=Ax} T(x)=Ax 表示,其中 A = ( T ( e 1 ) , T ( e 2 ) , … , T ( e n ) ) \mathrm{A}=(T(e_1),T(e_2),\dots,T(e_n)) A=(T(e1),T(e2),,T(en))

    • T ( x ) = T [ ( e 1 , e 2 , … , e n ) x ] = T ( x 1 e 1 + x 2 e 2 + ⋯ + x n e n ) = x 1 T ( e 1 ) + x 2 T ( e 2 ) + ⋯ + x n T ( e n ) = ( T ( e 1 ) , T ( e 2 ) , … , T ( e n ) ) x T(\mathrm{x})=T[\mathrm{(e_1,e_2,\dots,e_n)}\mathrm{x}]=T(x_1\mathrm{e_1}+x_2\mathrm{e_2}+\dots+x_n\mathrm{e_n})=x_1T(\mathrm{e_1})+x_2T(\mathrm{e_2})+\dots+x_nT(\mathrm{e_n})=\mathrm{(T(e_1),T(e_2),\dots,T(e_n))x} T(x)=T[(e1,e2,,en)x]=T(x1e1+x2e2++xnen)=x1T(e1)+x2T(e2)++xnT(en)=(T(e1),T(e2),,T(en))x
  • T T T 是线性空间 V n V_n Vn 中的线性变换,在 V n V_n Vn 中取定一个基 a 1 , a 2 , … , a n \mathrm{a_1,a_2,\dots,a_n} a1,a2,,an,如果这个基在变换 T T T 下的像用这个基线性表示为
    { T ( α 1 ) = a 11 α 1 + a 21 α 2 + ⋯ + a n 1 α n T ( α 2 ) = a 12 α 1 + a 22 α 2 + ⋯ + a n 2 α n … T ( α n ) = a 1 n α 1 + a 2 n α 2 + ⋯ + a n n α n \begin{cases} \mathrm{T(\alpha_1)=a_{11}\alpha_1+a_{21}\alpha_2+\dots+a_{n1}\alpha_n}\\ \mathrm{T(\alpha_2)=a_{12}\alpha_1+a_{22}\alpha_2+\dots+a_{n2}\alpha_n}\\ \dots\\ \mathrm{T(\alpha_n)=a_{1n}\alpha_1+a_{2n}\alpha_2+\dots+a_{nn}\alpha_n} \end{cases} T(α1)=a11α1+a21α2++an1αnT(α2)=a12α1+a22α2++an2αnT(αn)=a1nα1+a2nα2++annαn
    T ( α 1 , α 2 , … , α n ) = ( T ( α 1 ) , T ( α 2 ) , … , T ( α n ) ) T(\mathrm{\alpha_1,\alpha_2,\dots,\alpha_n})=(T(\mathrm{\alpha_1}),T(\mathrm{\alpha_2}),\dots,T(\mathrm{\alpha_n})) T(α1,α2,,αn)=(T(α1),T(α2),,T(αn)),则 T ( α 1 , α 2 , … , α n ) = ( α 1 , α 2 , … , α n ) A T(\mathrm{\alpha_1,\alpha_2,\dots,\alpha_n})=(\mathrm{\alpha_1,\alpha_2,\dots,\alpha_n})\mathrm{A} T(α1,α2,,αn)=(α1,α2,,αn)A,其中 A = ( a i j ) n \mathrm{A}=(a_{ij})_n A=(aij)n,那么 A \mathrm{A} A 称为线性变换 T T T 在基 α 1 , α 2 , … , α n \mathrm{\alpha_1,\alpha_2,\dots,\alpha_n} α1,α2,,αn 下的矩阵。显然矩阵 A \mathrm{A} A 由基的像惟一确定。

  • A \mathrm{A} A 为矩阵的线性变换 T T T 由关系式 T [ ( α 1 , α 2 , … , α n ) x T ] = ( α 1 , α 2 , … , α n ) A x T T[(\mathrm{\alpha_1,\alpha_2,\dots,\alpha_n})\mathrm{x}^T]=(\mathrm{\alpha_1,\alpha_2,\dots,\alpha_n})\mathrm{A}\mathrm{x}^T T[(α1,α2,,αn)xT]=(α1,α2,,αn)AxT 惟一确定。 α \mathrm{\alpha} α T ( α ) T(\mathrm{\alpha}) T(α) 在基 α 1 , α 2 , … , α n \mathrm{\alpha_1,\alpha_2,\dots,\alpha_n} α1,α2,,αn 下的坐标分别为 x T \mathrm{x}^T xT A x T \mathrm{Ax}^T AxT,因此按坐标表示,有 T ( α ) = A α \mathrm{T(\alpha)=A\alpha} T(α)=Aα

  • 设线性空间 V n V_n Vn 中取定两个基 α 1 , α 2 , … , α n \mathrm{\alpha_1,\alpha_2,\dots,\alpha_n} α1,α2,,αn β 1 , β 2 , … , β n \mathrm{\beta_1,\beta_2,\dots,\beta_n} β1,β2,,βn,由基 α 1 , α 2 , … , α n \mathrm{\alpha_1,\alpha_2,\dots,\alpha_n} α1,α2,,αn 到基 β 1 , β 2 , … , β n \mathrm{\beta_1,\beta_2,\dots,\beta_n} β1,β2,,βn 的过渡矩阵为 P \mathrm{P} P V n V_n Vn 中的线性变换 T T T 在这两个基下的矩阵依次为 A \mathrm{A} A B \mathrm{B} B,则 B = P − 1 A P \mathrm{B=P^{-1}AP} B=P1AP

    • ( β 1 , β 2 , … , β n ) = ( α 1 , α 2 , … , α n ) P (\mathrm{\beta_1,\beta_2,\dots,\beta_n})=(\mathrm{\alpha_1,\alpha_2,\dots,\alpha_n})\mathrm{P} (β1,β2,,βn)=(α1,α2,,αn)P
    • T ( α 1 , α 2 , … , α n ) = ( α 1 , α 2 , … , α n ) A T(\mathrm{\alpha_1,\alpha_2,\dots,\alpha_n})=(\mathrm{\alpha_1,\alpha_2,\dots,\alpha_n})\mathrm{A} T(α1,α2,,αn)=(α1,α2,,αn)A
    • T ( β 1 , β 2 , … , β n ) = ( β 1 , β 2 , … , β n ) B T(\mathrm{\beta_1,\beta_2,\dots,\beta_n})=(\mathrm{\beta_1,\beta_2,\dots,\beta_n})\mathrm{B} T(β1,β2,,βn)=(β1,β2,,βn)B
    • T ( β 1 , β 2 , … , β n ) = T ( α 1 , α 2 , … , α n ) P = ( β 1 , β 2 , … , β n ) P − 1 A P \mathrm{T(\beta_1,\beta_2,\dots,\beta_n)}=\mathrm{T(\alpha_1,\alpha_2,\dots,\alpha_n)}\mathrm{P}=(\mathrm{\beta_1,\beta_2,\dots,\beta_n})\mathrm{P^{-1}A}\mathrm{P} T(β1,β2,,βn)=T(α1,α2,,αn)P=(β1,β2,,βn)P1AP
  • 线性变换 T T T 的像空间 T ( V n ) T(V_n) T(Vn) 的维数称为线性变换 T T T 的秩。显然若 A \mathrm{A} A T T T 的矩阵,则 T ( V n ) T(V_n) T(Vn) 的秩就是 R ( A ) R(\mathrm{A}) R(A)。若 T T T 的秩为 r r r,则 T T T 的核 N T N_T NT 的维数是 n − r n-r nr

下一节【线性代数】其他
总目录【线性代数】目录


网站公告

今日签到

点亮在社区的每一天
去签到